De opstelling doet ertoe.
Hieronder hebben we veel voorkomende opstellingen met elkaar vergeleken.
Wil je meer leren over het effect van de inrichting van je lokaal op leren?
We publiceerden twee artikelen over dit onderwerp die je helpen na te denken over de inrichting van jouw lokaal.
Effectieve inrichting: Waar je rekening mee kunt houden bij de inrichting van je lokaal.
Ideaal lokaal: over kijk-lijnen, sociogrammen en gewenst gedrag
Voordelen | Nadelen |
Regie: Leerkracht heeft overzicht en kan snel reageren op ongewenst gedrag. | Weinig interactie: De opstelling nodigt niet uit om samen te werken met klasgenoten. |
Luisterhouding: Leerlingen richten zich makkelijk op de instructie. | Consumeren: Nodigt leerkrachten uit om alleen docent gestuurd les te geven. |
Maatje: Iedereen heeft een buur om samen mee te werken. | Dode hoeken: Er ontstaan gemakkelijk plekken waar de leerkracht niet vaak komt. |
Voordelen | Nadelen |
Focus op midden: iedereen kan zien wat er in het centrum gebeurt. Ideaal voor presentatie van voorwerpen of prentenboeken. | Beperkte ruimte: deze opstelling kost veel ruimte. De leerkracht kan niet overal makkelijk komen. Sommige leerlingen moeten veel klasgenoten passeren om in het lokaal iets te pakken. |
Groepsgesprek: iedereen kan elkaar zien en reageren op elkaar. Ideaal voor debatteren of vergadervormen. | Afleiding: kinderen zien veel van elkaar en kunnen elkaar afleiden. |
Overzicht leerkracht kan makkelijk iedereen in het gezicht zien. |
Voordelen | Nadelen |
Intiem: heeft een persoonlijk karakter; nodigt uit tot contact met iedereen in de groep. | Spanningsboog: voor sommige leerlingen is het moeilijk om in de kring geconcentreerd te blijven op de activiteit. |
Overzicht: leerkracht kan snel met veel leerlingen oogcontact maken. | Limiet activiteiten: zonder tafel kun je veel (schrijf)activiteiten niet doen. |
Bewegen: leerlingen kunnen makkelijk staan en bewegen bij spellen of sociale werkvormen. |
Voordelen | Nadelen |
Regie: Leerkracht heeft overzicht en kan snel reageren op ongewenst gedrag. | Geen interactie: De opstelling nodigt niet uit om samen te werken met klasgenoten. |
Luisterhouding: Leerlingen richten zich makkelijk op leerkracht. | Consumeren: Nodigt leerkrachten uit om docent gestuurd les te geven. |
Concentratie: Niet voor niets wordt de opstelling vaak ‘toets-opstelling’ genoemd. | Weinig loopruimte: Leerkracht kan niet op iedere plek makkelijk komen. |
|
Voordelen |
Nadelen |
|
Sociale Interactie: Ideaal om de omgang tussen kinderen in de groep te bevorderen. |
Zicht op de Leraar: Het is moeilijk om alle studenten direct naar de leraar te laten kijken. |
|
Werkvormen: Deze opstelling maakt veel coöperatieve werkvormen mogelijk. |
Irritaties: Leerlingen zien meer van elkaar en kunnen zich dus sneller irriteren aan elkaar. |
|
Groepsbeloningen: Je kunt makkelijk wedstrijdjes en groepsbeloningen organiseren. |
Sub-groepjes: Voor de groepsvorming is het niet fijn als er informele subgroepen ontstaan. Daarom moeten groepjes regelmatig wisselen. |
|
Differentiatie: Afhankelijk van de samenstelling in de klas kun opstellingen maken waarbij kinderen elkaar kunnen helpen of juist ordenen in instructiegroepjes voor differentiatie |
Afleiding: Kinderen zien elkaar en leiden elkaar sneller af. |
|
Materialen (uit)delen: Je deelt stapels papieren of werkboeken uit per groepje. Leerlingen kunnen ook gemakkelijk materialen delen. |
|
|
Ruimte: Er is meer loopruimte dan bij de bus-opstelling |
Voordelen | Nadelen |
Focus op midden: iedereen kan zien wat er in het centrum gebeurt. Ideaal voor presentatie van voorwerpen of prentenboeken. | Beperkte ruimte: deze opstelling kost veel ruimte. De leerkracht kan niet overal makkelijk komen. Sommige leerlingen moeten veel klasgenoten passeren om in het lokaal iets te pakken. |
Groepsgesprek: iedereen kan elkaar zien en reageren op elkaar. | Afleiding: leerlingen zien veel van elkaar en kunnen elkaar afleiden. Een aantal kinderen zit met de rug naar leerkracht toe. |
Overzicht leerkracht kan makkelijk iedereen in het gezicht zien. Behalve vier leerlingen. | Beperkte ruimte: deze opstelling kost veel loopruimte. |
| Podium effect: De middengroep wordt bekeken. Negatief, clownesk gedrag heeft publiek. |
Krijg je na het lezen van onze artikelen zin om je lokaal opnieuw in te richten? Wij helpen je graag op weg. Over het perfecte lokaal willen we niet te veel praten, maar daar gaan we liever mee aan de slag.